بررسی فقهی موارد استثناء شده از حرمت ربا
نویسندگان
چکیده
حرمت ربا در قرآن و منابع روایی از ضروریات دین اسلام به شمار می رود. هر گاه کسی، پولی را قرض گیرد، موظف به برگرداندن اصل آن است اما برگرداندن اصل با زیاده ربا خواهد بود. این زیاده در فقه استثنائاتی دارد: بین پدر و فرزند، زن و شوهر، عبد و مولا و کافر مسلمان ربا نیست. طبق آیۀ قرآن ربا ظلم است پس هرگز استثناپذیر و قابل تخصیص نیست. زیرا بیان شرع قبح ذاتی آن را می رساند. با دقت در متون روایات مربوطه، روشن می گردد که موارد استثنا شده بر فرض صحت سند آنها هر چند صورت ربا دارد اما در اساس ربا نیست و به اصطلاح از باب تخصّص خارج است نه تخصیص. از این رو اموری را که به عنوان استثنائات ربا، مطرح می کنند با حفظ ماهیت واقعی ربوی بودن همان مفسده اجتماعی و قبح عقلی را دارد و در خور پذیرش نیست. از همین رو نوشتار حاضر در صدد است با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و بررسی اسناد موجود در مورد استثنائات مذکور، فرضیه ای را که موارد استثناء شده از دیدگاه فقهی تخصصاً از شمول حکم حرمت ربا خارج هستند را، اثبات کند.
منابع مشابه
بررسی فقهی حقوقی ادله حرمت ربا
این پژوهش حرمت ربا و گستره ی احکام آن را در میان ادله ی اجتهادی: کتاب، سنت، عقل و اجماع مورد بررسی قرارداده و به تبیین جایگاه آن در حقوق داخلی یک جامعه ی اسلامی و این که مسئله حرمت ربا تا چه حد در نظام بانکداری امروز رعایت می شود پرداخته است. بررسی آیات تحریم نشان می دهد که دامنه ی این حکم با این عنوان که مبنای صدور آن نفس«زیادی» است، شامل هرگونه معامله ای می شود و در آن به حرمت ربای قرضی تصریح...
تاملّی فقهی پیرامون استثناء زوجین از ارث بردن حد قذف
حد قذف یکی از حدود شرعی است که در مواد قانونی نیز بدان پرداخته شده و در مادهی 260 ق.م.ا مصوب 1392 بحث ارثرسیدن حد قذف به ورثه مقذوف و استثناء زوجین از ارث بردن حد قذف مطرح شده است. باتوجه به اینکه فقها و قانونگذار جمهوری اسلامی ایران زوجین را از ارث بردن قذف محروم دانستهاند هدف اصلی این پژوهش بررسی ادلّه فقهی استثناءشدن زوجین از ارث بردن حد قذف است؛ البته به عنوان نکته مقدماتی دیدگاه فقها در...
متن کاملبررسی قاعدۀ فقهی حرمت تغریر جاهل
تغریر جاهل ـ چه با کتمان حقیقت و چه با اظهار خلاف آن ـ در صورت وجود شرایط مشخص، حرام است و این از قواعد فقهی مشهور است که در موارد گوناگون و حتی در مسائل مستحدثه، مورد اشاره و استناد قرار گرفته، ولی همه جوانب آن ـ در یک اثر مستقل و متمرکز ـ به شکل تفصیلی بررسی نشده است. این مقاله برای نخستین‌بار با روش تحقیق توصیفی۔تحلیلی و اسناد کتابخانه‌ای، مفاد، ادله حجیت (آیات، روایات، عقل، قواعد ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مبانی فقهی حقوق اسلامیجلد ۹، شماره ۲ (پاییز و زمستان ۱۳۹۵)، صفحات ۱۴۵-۱۶۹
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023